Wie denkt dat er in de grotten alleen maar vleermuizen wonen heeft het mis. Er zijn heel veel dieren die de grot gebruiken als woonplaats, meestal om te overwinteren. Zo leven hier marters en dassen maar ook kleine diertjes zoals vlinders, muggen, spinnen enz.

Op één van de muren zijn grote wandschilderingen gemaakt waarop alle soorten vleermuizen die in de grot leven staan afgebeeld alsook hun hele levenscyclus. Je zult versteld staan van de slimme technieken die vleermuizen hebben ontwikkeld om in de grotten 6 maanden te overleven zonder eten.

In het speciale, vochtige klimaat van de grot voelen schimmels en mossen zich ook prima thuis, daarom groeien de champignons er al 200 jaar zo goed. Dit kun je ontdekken in het champignonmuseum. 

Onder de grond in Kanne komen al vele jaren studenten van diverse hogescholen voor een geologische excursie. Na een korte uitleg over de laatste ijstijden, die hier hun sporen hebben achtergelaten, ga je de “ondergrondse kalksteengroeve” (officiële benaming voor “Mergelgrot”) in.

In de grot wordt je vakkundig uitgelegd door welke aardlaag je loopt en hoe de krijtlagen van het Maastrichtskrijt (Maastrichtïen) tussen 80 en 65 miljoen jaar geleden zijn ontstaan. Aan de hand van fossielen wordt het ontstaan van de Krijtperiode en de ondergang van Dino’ s begrijpelijk uitgelegd. Onderweg staan we stil bij een plaats waar je kunt zien welke zeediertjes hier miljoenen jaren geleden leefden en waaruit de mergelsteen is opgebouwd. Hier  zie je in het plafond een zeldzaam mooie laag met honderden schelpen, kokerwormpjes en zelfs de tand van een prehistorische vis. Heb je nog nooit van Vuursteen gehoord of gezien hoe het werd gebruikt? Dat laat de gids je allemaal zien. Je mag ook zelf proberen vonken te maken.

We bekijken één van de metershoge werkfronten waar honderden jaren lang mannen en kinderen, in het bijna donker, 12 uur per dag hebben gezwoegd om mergelblokken uit te kappen en te zagen voor de bouw van huizen, kerken, kastelen en stadsomwallingen. Je wandelt door gangen die tot 10 meter hoog en 5 meter breed zijn en waar je jezelf in een gigantische kathedraal waant.

Maastricht was één van de meest belegerde steden in dit gedeelte van Europa. Gedurende de vele belegeringen hebben de mergelgrotten voor burgers eeuwenlang gediend als veilige schuilplaats tijdens oorlogsgeweld van vijandelijke troepen.

Zo ook tijdens WOII waarin zich het verhaal van Joodse onderduikers afspeelde. Deze zaten meer dan 1,5 jaar in de kille donkere mergelgangen ondergedoken. In diezelfde periode had de Duitse O.T. (Organisation Todt)  veel interesse in de vele kilometerslange, bomvrije, ondergrondse tunnels omdat de geallieerden in Duitsland de fabrieken plat bombardeerden. In de periode van mei tot half augustus 1944 werden hier 650 jonge mannen tussen 16-18 jaar door de nazi’s als dwangarbeiders tewerkgesteld. De Avergatgroeve, bestaande uit drie gedeelten met evenveel ingangen en in totaal 16 km ganglengte, werd omgebouwd tot ondergrondse militaire opslagplaats en wapenfabriek. Hier zouden onderdelen worden gefabriceerd voor een nieuw super vliegtuig, de JU 388.

Van die vaak weken- of maandenlange verblijven onder de grond zijn nog vele opschriften op de mergelwanden te vinden die we je graag laten zien.

Na ongeveer 75 minuten sluiten we deze terugblik in het oorlogsverleden af met een glaasje “Grottenbier”, een brouwsel dat door meesterbrouwer Pierre Celis (Hoegaarden) in 1997 in deze grotten werd “gedoopt”.